De eerste kerk (1921)

De eerste kerk van Melderslo werd in 1921 gebouwd, naar een ontwerp van A. Martens uit Venray. Het was een kleine kerk, zonder klokkentoren. In plaats daarvan werd een dakruiter geplaatst, dit is een klein torentje op het dak. In het eerste jaar had de kerk nog geen klok, maar door een inzamelingsactie onder de bevolking kon deze in 1922 worden aangeschaft. De klok van 125 kg en een uurwerk werden door Eijsbouts uit Asten vervaardigd en op 28 september 1922 aangebracht.

De kerk wordt verbouwd (1932-1933)

Al vrij snel na de bouw bleek  dat de kerk te klein was door het groeiend aantal kerkgangers. Het gebouw werd tussen 1932 en 1933 met acht meter verlengd en er werd een klokkentoren bijgebouwd, naar een ontwerp van Joseph Franssen. In 1933 werden er twee luidklokken aangeschaft die in de nieuwe toren werden gehangen. Deze klokken (van 700 en 265 kg) en een nieuw uurwerk werden wederom door Eijsbouts uit Asten vervaardigd.

De oude dakruiter verdween van het dak en de kleine klok uit 1922 kreeg een plaatsje bij de nieuwe klokken in de toren.

De inzegening van de klokken werd in de zomer van 1933 verricht door Deken Creemers van Horst. Dorpsbewoners konden tegen betaling van een kleine bijdrage, een van de klokken laten luiden. Hier werd veelvuldig gebruik van gemaakt.

Overzicht van de klokken uit 1922 en 1933:

Naam van de klok:	Gieter:	Gietjaar:	Gewicht:	Slagtoon:
ST. ODAE	B. Eijsbouts	1922	125 kg (zonder klepel)	E
JOZEF	B. Eijsbouts	1933	265 kg (zonder klepel)	C
MARIA	B. Eijsbouts	1933	700 kg (zonder klepel)	G

Opschriften van het klokje uit 1922 (links) en de nieuwe klokken uit 1933 (rechts):

In honorem St. Odae Patronae hujus loci. Th. Mulder – voorz. P. Driessen J.H. Nellen M. Seuren P.J. Cuypers Meldersloo, 1922

JOZEF U voere mijn geluid tot Jezus en mijn Bruid. Melderslo 1933

MARIA Ik roep op blijden toon U allen tot mijn Zoon. Melderslo 1933

Vanaf die tijd ging de grote klok (700 kg) de uren slaan, terwijl de kleine klok (125 kg) het Angelus luidde. De klok van 265 kg deed dienst als luidklok, al dan niet in combinatie met de overige klokken.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog

In juli 1942 maakte de Duitse rijkscommissaris Seyss-Inquart bekend dat alle luidklokken uit de kerktorens moesten worden gehaald. Deze werden gevorderd en omgesmolten om er wapens van te maken.

De Heerlense NSB-er Peter Meulenberg (“Klokken-Peter”) haalde met zijn ploeg in een halfjaar tijd, 6700 klokken uit de Nederlandse torens. Op vrijdag 13 november 1942 was de kerk van Melderslo aan de beurt. Bij wijze van afscheid werden de drie klokken nog even geluid, waarna ze werden verwijderd.

In de klokkenlijst die werd samengesteld, staat bij de grote klok het jaar 1833 vermeld, in plaats van 1933. Ook staat de naam J. & F. Gaulard vermeld als gieter. Waarschijnlijk gaat het om een misverstand, aangezien vast staat dat de klok in 1933 door Eijsbouts werd gegoten.

Opvallend is dat de gewichten die in de lijst vermeld staan allemaal iets lichter zijn ten opzichte van de werkelijkheid. De reden daarvan is niet bekend.

Ieder dorp mocht één klok onder de 150 kg behouden als noodklok. In principe zou de kleine klok van 125 kg kunnen blijven hangen. Maar omdat er in de pastorietuin een klokje hing van 22,5 kilo, kreeg deze de functie van noodklok. De drie klokken uit de kerktoren gingen op transport naar Duitsland. Het verhaal gaat dat het klokje uit de pastorietuin ooit in de dakruiter van de Sint Jozefkerk van America heeft gehangen, maar dat is nooit achterhaald.

Op 23 november 1944 werd het Melderslose kerkgebouw door terugtrekkende Duitsers opgeblazen. Alleen delen van de buitenmuren en de sacristie bleven overeind.

Na de Tweede Wereldoorlog (eind november 1944 -1953)

De kerk was grotendeels verwoest en niet meer als zodanig bruikbaar. In 1944-1945 werd de schuin tegenoverliggende bondszaal als noodkerk ingericht. Speciaal daarvoor werd tijdelijk een dakruiter op het dak geplaatst en het klokje uit de pastorietuin werd hierin gehangen.

Na de oorlog werd bekend dat de klokken van Melderslo omstreeks 1943 in Hamburg waren omgesmolten.

Nieuwe kerk (1953-heden)

Tussen 1951 en 1953 werd de huidige kerk gebouwd, naar ontwerp van Alphons Boosten. In 1952 werden drie nieuwe luidklokken gegoten bij Eijsbouts-Lips in Asten. Deze kregen de namen: ST. ODA, JOZEF EN MARIA. Op 15 augustus 1952 (feestdag van Maria-Tenhemelopneming) werden de drie klokken ingezegend door Deken Debije van Horst. Volgens traditie mochten dorpsbewoners de nieuwe klokken laten luiden, tegen betaling van een kleine bijdrage. Speciaal daarvoor waren de klokken in de kerk bij het altaar opgesteld omdat de toren nog niet helemaal klaar was.

Overzicht van de huidige klokken:

Naam van de klok:	Gieter:	Gietjaar:	Gewicht:	Slagtoon:
ST. ODA	Eijsbouts-Lips	1952	325 kg (zonder klepel)	B
JOZEF	Eijsbouts-Lips	1952	455 kg (zonder klepel)	A
MARIA	Eijsbouts-Lips	1952	650 kg (zonder klepel)	G

Op de huidige klokken staan de volgende opschriften vermeld:

ST. ODA IN HONOREM ST. ODAE PATRONAE HUJUS LOCI. L. TEEUWEN (PASTOR) J.H. NELLEN P.J. MICHELS H. DRIESSEN H. VULLINGS MELDERSLO, 1952.

JOZEF: U VOERE MIJN GELUID, TOT JEZUS EN ZIJN BRUID. MELDERSLO, 1952.

MARIA: IK ROEP OP LUIDEN TOON, U ALLEN TOT MIJN ZOON. MELDERSLO, 1952.

Naast de bovengenoemde opschriften, staat op iedere klok nog een getal vermeld. ST ODA heeft 1375, MARIA heeft 1373 en JOZEF heeft 1374. Het zijn niet de gietjaren of gewichten van de klok, maar het getal staat voor de zoveelste klok die door Eijsbouts werd gegoten.

De Mariaklok vertelt ons hoe laat het is en de St. Odaklok luidt het Angelus (8:01, 12:01 en 18:01 uur). Tijdens normale missen luiden de Jozef- en St. Odaklok. Tijdens speciale missen luiden de Mariaklok, Jozefklok en St. Odaklok samen. Wanneer iemand overleden is, luid de Mariaklok.

Tot in de jaren ’90 sloeg de Odaklok de halve en de Mariaklok de hele uren. Later werd dat volledig overgenomen door de Mariaklok. De reden van deze verandering is niet bekend.

Informatiebronnen

1.  Boek ‘Melderslo Destijds’ (1994)
2.  Boek Van Loon-van de Moosdijk,E., ‘Klokkenroof! Plundered Bells. 75 years Stories to remember’ (2017)
3.  Archief Stichting Geschiedenis Melderslo
4.  Gesprek met koster Ger Driessen