Natuurlijk zijn er slakken in Melderslo! In tuinen, bossen, weilanden, sloten: overal kom je ze tegen. Wie heeft er geen slakken in zijn tuin? En welke hosta ’s worden er niet opgegeten door die vervelende slakken? Veel mensen zijn ze liever kwijt dan rijk! Maar wist je dat er sinds 2016 een professionele slakkenkwekerij gevestigd is op Nieuwenhofweg 5 in Melderslo? Daar worden slakken gekweekt voor consumptie. Met een duur woord ook wel escargots genoemd.

Waar worden die slakken dan gekweekt?

Sinds mei 1981 woont de familie Gielen op de Nieuwenhofweg: “achter het spoor”. Op zoek naar een woning in Noord Limburg, buiten de bebouwde kom, met voldoende grond om paarden te houden, werden zij getipt door Lambert Jenniskens die aan de Danielweg woont. Zijn vrouw is bevriend met een van de dochters van ‘Blaks Pietje’ die destijds op Nieuwenhofweg 5 woonde. Blaks Pietje heette overigens in werkelijkheid Piet Janssen. Vanwege zijn hoge leeftijd en afnemende gezondheid werd er naar een koper voor zijn huis gezocht: dat werd de familie Gielen. Naar verluid was Blaks Pietje de 2^e eigenaar van het huis aan de Nieuwenhofweg, dat door de eerste eigenaar niet of maar kort werd bewoond. Het was een kleine langgevelboerderij met 1 paardenstal, een aantal varkensstallen en een schuur: alles onder 1 dak. Daarnaast twee kippenhokken zoals die destijds in Melderslo werden gebouwd (meer). Het huis en de bedrijfsgebouwen werden echter in fasen gebouwd. Volgens mondelinge informatie van Pietje werd het huis rond 1924 gebouwd en kreeg het nummer A30. Straatnamen bestonden nog niet. In eerste instantie was het alleen een eenvoudig woonhuis, later werd het uitgebreid met een aanbouw met keuken. Aan de woning werden later een stal en een schuur aangebouwd. In 1956 werd een laagbouw achter en opzij gebouwd voor huisvesting van paard en varkens. Karakteristiek en beeldbepalend is de grote Linde die vlak achter het huis staat. Deze boom werd in 1924 geplant door Pietje en staat sinds 2004 op de lijst van Monumentale bomen van de bomenstichting.

Wie is de familie Gielen?

Pieter en Ans Gielen verhuisden in 1981 vanuit Venray naar Melderslo. Pieter werd in Wanssum geboren en Ans in Bladel (Noord Brabant). In 1979 werd hun zoon Pieter Jan geboren en in 1983 hun dochter Anne. Zoon en dochter zijn intussen uitgevlogen en Ans en Pieter zijn de gelukkige grootouders van 5 kleindochters in de leeftijd van 3 tot 16 jaar. Zij hebben het grootste deel van hun leven in het onderwijs gewerkt. Beiden zijn opgeleid tot docent Biologie en hebben daarna 42 jaar op verschillende scholen voor Voortgezet Onderwijs en Hoger Onderwijs gewerkt in verschillende functies. Toen zij in 2016 met (vervroegd) pensioen gingen was er ruimte voor een andere invulling van hun tijd. De keuze viel op het starten van een escargotskwekerij: kwekerij Slaque. Geen gebruikelijk keuze in Melderslo. Maar bessen zijn er al genoeg zo, werd gedacht. Liever een uitdaging in iets heel nieuws dat kleinschalig kan worden opgezet.

Eten van slakken

Slakken komen over de hele wereld voor: zowel in het water als op het land. Zij hebben een belangrijke functie in de natuur want zij ruimen plantaardig afval op en verwerken het tot humus. Van oudsher worden huisjes slakken in grote delen van de wereld gegeten. Een slak is een gezond product want bestaat alleen uit eiwit, water en mineralen. In de tijd dat mensen zelf in de natuur hun kostje nog bij elkaar moesten scharrelen was het rapen van slakken een simpele manier om de benodigde dagelijkse portie dierlijk eiwit te vergaren. In Nederland komen grote huisjesslakken van nature niet voor vanwege het gebrek aan kalk in de bodem. Vandaar dat slakken eten in Nederland onbekend is. In de Romeinse tijd is de welbekende Wijngaardslak door Romeinse soldaten (in hun ransel) mee naar Nederland gebracht. Deze slak heeft zich aangepast aan ons klimaat en komt nu in kalkrijke gebieden, zoals Zuid Limburg, in het wild voor. De Wijngaardslak is sinds begin jaren 1970 beschermd en mag niet verzameld of gehouden worden. Voor consumptie worden in Europa de broertjes/zusjes van de Wijngaardslak gekweekt. De zogenaamde Algerijnse Segrijnslak wordt sinds 2016 ook in Melderslo gekweekt.

Kweken van slakken

Bij het kweken van slakken is het belangrijk zoveel mogelijk de natuurlijke leefwijze van de slak te volgen. Omdat de slak een week- en waterrijk lichaam heeft houdt hij/zij absoluut niet van zon en droogte. Bij warm en zonnig weer trekt de slak zich terug in zijn huisje op een beschutte plek. Als de zon weg is en het vochtig weer is komt de slak te voor schijn en gaat zich tegoed doen aan plantaardig materiaal dat voorhanden is. De slakken worden daarom gekweekt in een afgesloten tunnelkas, waarin geregend kan worden en waarin kweekbakken zijn gemaakt, die zijn afgezet met fijn gaas. De gesloten kas biedt tevens bescherming tegen natuurlijke vijanden zoals ratten, muizen, vogels, egels en mollen. In de bakken staan Douglasplanken en bakken met snijbiet waar de slakken zich in- en onder kunnen verschuilen. Van de snijbiet kunnen zij ook eten. Daarnaast krijgen ze speciaal gefabriceerd slakkenmeel waaraan veel kalk is toegevoegd. Slakken zijn tweeslachtig dus alle slakken leggen eitjes. Ze hebben echter wel elkaar nodig om zaadcellen uit te wisselen. De jonge slakjes, die dan al een huisje hebben, worden vroeg in het voorjaar geboren. In september/oktober zijn deze slakken volwassen en kunnen geoogst worden. Een aantal geselecteerde vader/moederdieren gaat in winterrust zodat zij in het jaar daarna voor nageslacht kunnen zorgen. De Algerijnse Segrijnslak kan niet tegen vorst en brengt de winter door in een koelcel bij 6 graden Celsius.

Escargots een lekkernij?

Escargot is het Franse woord voor slak. Zo zijn ze in Nederland in de negentienzeventiger jaren bekend geworden, toen hier de eerste Franse bistro’s verschenen. De escargot is hier echter nooit heel populair geworden. Nu echter druk gezocht wordt naar alternatieve eiwitbronnen, naar lokaal gekweekte producten en naar producten die meehelpen onze planeet te beschermen, zien we dat de escargot aan een opmars bezig is. De smaak van een escargot is het best te vergelijken met de smaak van een bospaddenstoel: een aardse smaak. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is de structuur van een slak stevig. Een goed bereide slak heeft een malse textuur: ook weer het beste te vergelijken met een gebakken paddenstoel. Escargots kunnen zowel gebruikt worden in voorgerechten en amuses als in een hoofdgerecht, en kunnen met veel verschillende ingrediënten worden gecombineerd. Een belangrijke doelstelling van kwekerij Slaque is mensen (nader) kennis te laten maken met (de smaak van) de slak. De slakken worden verkocht aan particulieren en restaurants. Ook excursies en proeverijen zijn mogelijk. Meer informatie op www.slaque.nl

Aanpassingen na publicatie

20200609. Reactie van Mia Janssen-Janssen (1933) zij geeft aan dat de boom niet in 1924 maar 1932 geplant is. Dit is namelijk het jaar dat haar ouders getrouwd zijn en daar zijn gaan wonen. De boom is toen geplant.