Enkele jaren geleden kwamen we toevallig in contact met enkele bewoners van het voedselbos project van Stichting Phien aan de Eldoradoweg, een zijweg van de Herenbosweg te Melderslo. Tot onze verbazing stond daar een perfect veldje haver, een gewas dat deed denken aan de reeds geplande jaarlijkse oogstdag op museum de Locht. Onze eigen granen op de akkerveldjes waren bijna oogstrijp.

Na nader contact met een bewoner van Eldorado bleek dat zij hun haver niet konden maaien en ook niet over geschikt gereedschap beschikten. Enkele vrijwilligers gingen enkele dagen later naar de haver kijken en boden aan de haver wel te komen maaien. Het was een goed gewas en er was een mogelijkheid het te dorsen op de komende oogstdag. Enkele bewoners verheugden zich er al op, om van de oogst havermout pap te koken. Maar zo ver was het nog niet, de oogst moest eerst gemaaid,  gedorst en gemalen worden.

Dat was schrikken

Blijkbaar had iemand uit de buurt toch maaigereedschap bezorgd. Tot onze verbazing zagen we namelijk dat de eigenaar van het haverveldje op blote voeten, zijn zoontje vastgeklemd op zijn rug, al begonnen was met maaien. Dit was levensgevaarlijk om op blote voeten graan maaien, het past wel bij een natuurmens en -bewoner van een iglo, levend in de vrije natuur. Een maaiers zicht is scherp en vergt veel routine bij gebruik. Algemeen was bij de maaiers vroeger gebruikelijk klompen of hoge schoenen te dragen, een zicht is scherp en kan gemakkelijk uitschieten bij het maaien.

Samenwerking

We spraken af om verder samen te werken en nodigden een drietal families uit om op de binnenkort te houden oogstdag samen de haver te verwerken, te dorsen en het stro te hakselen. Het kort gehakselde stro kwam goed van pas als isolatie materiaal in de wand van de nog te bouwen iglo woning. Ook konden we dan het binden van de stro bossen demonstreren. Ze verlangden er ook naar om hun eerste eigen oogst binnen te halen en te verwerken tot een bruikbaar levensmiddel.

Het veldje haver stond er goed bij, maar door een plotselinge inval van een hitte golf, was de korrelvorming niet optimaal. We besloten de haver op de komende oogstdag op het museum te dorsen en later te malen.      

Oogstdag

Op de speciaal georganiseerde dag op een zondag in augustus, we hadden op het museum al veel voorbereidingen gedaan: machines klaar gezet, onze eigen oogst klaar gezet, op wagens, bij de dorskasten.

Het was mooi zonnig weer, de branders om pannenkoeken te bakken stonden ook klaar met bemanning, het evenement kon beginnen. De families met hun kinderen waren al van de partij toen wij als vrijwilligers van het museum volop bezig waren met het dorsen met de vlegel. Dit hadden zij nog nooit gezien. We kregen veel belangstelling van het publiek, met gezellige muziek op de achtergrond. De dorsmachines draaiden volop en de jonge moeders hielpen enthousiast mee met het verplaatsen van het stro, het hakselen en het laten draaien van de wanmolen.

Alle kleine kinderen hadden een topdag, ze renden met blote voeten over het grasveld door het kaf en het stro en vermaakten zich luidruchtig op de museum speelplaats.

Het gehakselde stro werd in grote zakken gedaan en op de wagen geladen, het kreeg een bestemming als isolatie materiaal in de wand van de in aanbouw zijnde iglo woning aan de Rijnbroekerbeekbeemd.

Haver malen met mislukte oogst

Het voornaamste werk moest nog gedaan worden, het malen van de gedorste oogst. Vol spanning keken we uit wat er uit de molen kwam, het was al onzeker we wisten wel door op de korrel de knijpen dat de korrelvorming in de binnenschil niet hard genoeg was, en daar moest het meel van komen. De meel opbrengst was teleurstellend, als het gewas nog tijdig was beregend had dit veel goed gemaakt en was de korrelvorming nog gered. We vonden het jammer dat hun hunkering naar havermout pap van eigen oogst mislukte.

Enkele foto’s van de geslaagde oogstdag, die plaatsvond enkel jaren voor de corona tijd.

Foto’s van de bouw activiteiten aan de Rijnbroekerbeekbeemd in 2024.

Meer informatie

• De foto’s zijn gemaakt door Museum de Locht en Nellie Lenssen.
• Nieuwsbrief 2022-9 over het voedselbos bij Stichting Phien: Wist u dat … voedselbos uit zeven lagen bestaat, voedselzekerheid geeft en onderhoudsarm is?
• Op zondag, 1 december 2024 is er voor de bewoners van Melderslo de mogelijkheid om te komen kijken bij het voedselbos van Stichting Phien. U kunt zich aanmelden voor een rondleiding in de ochtend of middag. Binnenkort komt hierover een bericht in De Kwaker.