Nieuwsbrief juli 2010: Wist u dat ... het Petattehüske bijna 50 jaar in gebruik is geweest?

Het 'Petattehüske' is in het Nederlands het 'Aardappelenhuisje'. Het heeft van 1938 tot 1977 een rol vervuld in en voor Melderslo. Het lag dicht bij de boerderij van de familie Gubbels, in de buurt van het huidige Streekmuseum, Nationaal Asperge- en Champignionmuseum De Locht.

Pootaardappelen bewaarplaats vanaf 1938
Aan het eind van de jaren dertig van de twintigste eeuw had de Boerenbond in Melderslo onvoldoende ruimte in zijn gebouwen. Het was door zijn succesvolle productenpakket uit zijn jas gegroeid. Bij de Boerenbond aan de Sint Odastraat waren geen uitbreidingsmogelijkheden (foto 1). Er werd een stuk grond van Grad Gubbels aan de Koppertweg gekocht (luchtfoto). Rond 1938 werd daar een grotendeels glazen gebouw gebouwd voor het laten overwinteren en ontkiemen van pootaardappelen. Onduidelijk is wanneer en waarom er een einde kwam aan het gebruik van dit gebouw voor pootaardappelen.

Noodopvang in een zomer voor de Tweede Wereldoorlog
Herinneringen van Mevrouw Alards-Appeldoorn:
"Wij woonden voor de oorlog in een gehuurd huis. De eigenaar wilde zelf in dat huis gaan wonen, zodat wij - vader, moeder en zes kinderen - op straat zouden komen te staan. Mijn vader wilde een huis bouwen aan de Broekhuizerdijk maar dat was er nog niet. Claassen Ties wist raad. In de zomer stond het Petattehüske toch leeg. Daarin konden wij zolang terecht. Vader maakte voor de wc buiten een gat in de grond. Water mochten wij halen bij de familie Gubbels uit de put. Om het eten koel te houden hadden we buiten ook een gat in de grond, bedekt met planken en tegels. Zo beleefden wij een hete zomer."

Schoollokaal eind 1944 tot begin 1945
Herinneringen van Jo Nellen:
"Het schoolgebouw werd eind 1944 door de Duitsers in beslag genomen. Na de bevrijding werd het in beslag genomen door de geallieerden. Tot begin 1945. In die tijd was het te gevaarlijk voor de kinderen om naar school te gaan. Toen het ergste oorlogsgevaar geweken was wilde het personeel van de school weer les gaan geven. Dit mocht echter niet in het schoolgebouw. Dit moest gereserveerd blijven voor de troepen. Voor het geval zij zich weer zouden moeten terugtrekken. Dan maar naar het Petattehüske. Afwisselend kregen alle leerlingen les. Mijn tweede klas bestond uit meer dan 60 leerlingen. Die groep was al gesplitst geweest maar nu door omstandigheden weer bij elkaar gevoegd. Daarbovenop kregen ook enkele evacues les. Het lesgeven ging er zeer primitief aan toe. De leesboekjes waren totaal versleten: aan elkaar geplakt en veel losse bladen. Veel te weinig boekjes. De leerlingen moesten met z’n tweeën of zelfs drieën kijken in een boekje. Dat werkte niet. Ik heb de lesjes maar op het bord geschreven en alle kinderen tezamen laten lezen. Enkele militairen die nog bij de familie Gubbels ingekwartierd lagen liepen af en toe de klas binnen. De kinderen zijn in die tijd veel te kort gekomen. Ze waren al een half jaar niet naar school geweest. Gelukkig heeft die toestand niet lang geduurd."

Noodlokaal school in 1956
Uit het boek ‘Herinneringen van Toon Nellen’:
"In 1956 verhuisde ik van een normaal lokaal naar een noodlokaal, een aardappelbewaarplaats met dubbele glaswanden en een airconditionering die stuk was. Het gebouwtje had een cementen vloer, geen sanitaire voorzieningen, terwijl het zeker zeven minuten lopen van het schoolgebouw af lag. Na dringend verzoek maakte de gemeente met twee planken een urinoir voor de jongens, maar de meisjes moesten zich maar behelpen achter een in de buurt staande korenmijt. Bij zonneschijn liep de temperatuur in het lokaal schrikbarend op, zodat ik er menige les in de buitenlucht gegeven heb."

Jonge Garde clublokaal 1957-1972
In 1957 werd het Petattehüske ter beschikking gesteld aan de Jonge Garde (later 'Meisjesgilde') onder leiding van Pater van Gool. Zij noemden het 'Zeldenrust'. Herinneringen van Gerda Clabbers-Cox:
"We hadden er geen water en wc‘s. In de winter hadden we het ijskoud. Dan zaten we in een kring rond de kachel. In de zomer was het er snikheet. We hebben er water en wc’s laten aanleggen. In 1972 zouden de jongens van Jong Nederland naar het Jeugdhuis op de Vlasvenstraat kunnen, maar de pastoor vond het beter als de meisjes naar het Jeugdhuis gingen, de jongens konden dan naar het Petattehüske. En zo is het ook gebeurd."

KPJ houtbewerking rond 1968
Herinneringen Harry Litjens:
"Omstreeks 1968-1969 was de KPJ op zoek naar een lokaal waar men zich bezig kon houden met houtbewerking. Ze gingen de “ruïne” bij het Vlasven in orde maken. Hier was het echter zo vochtig dat er niet te huizen viel. Dan maar uitgeweken naar het Petattehüske. De houtbewerking was echter geen succes, zodat de KPJ niet lang van het Petattehüske gebruik heeft gemaakt."

Jong Nederland 1972-1977
Tot 1977 hebben de jongens van Jong Nederland gebruik gemaakt van het Petattehüske. 100 meter verderop werd ook aan de Koppertweg het nieuwe Jeugdhuis gebouwd (foto 3). Het oude Jeugdhuis aan de Vlasvenstraat werd omgedoopt tot 'Vlashoes' (foto 4). In het nieuwe Jeugdhuis vonden de jeugdverenigingen hun onderkomen. Het Petattehüske werd na bijna 50 jaar gebruikt te zijn door de Melderse gemeenschap afgebroken.

Vragen. Hulp gevraagd!
Heeft u antwoord neem dan contact op.
1. Tot wanneer is gebruik gemaakt van het Petattehüske als plaats voor het laten overwinteren en ontkiemen van pootaardappelen? Tot net na Tweede Wereldoorlog? Wat deed men daarna met de pootaardappelen?
2. Waar lag het Petattehüske precies?
3. Wanneer werd het Petattehüske precies afgebroken? In 1977? Later? Is er iets voor in de plaats gekomen?


kaart_1935_aardappelbewaarplaats-enz
Kaart: Petattehüske aan Koppertweg in buurt van huidige museum De Locht. Ingetekend op kaart uit 1935
aardappelbewaarplaats?

Luchtfoto: Precieze plek van Petattehüske? Ingetekend op foto uit 1944

boerenbond_eind-jaren-1950

Foto 1: Boerenbond (midden) aan Sint Odastraat. In jaren '50 twintigste eeuw

aardappelbewaarplaats_jaar-onbekend

Foto 2: Petattehüske aan Koppertweg. Jaar onbekend

jeugdhuis_koppertweg_2010

Foto 3: Nieuwe Jeugdhuis aan Koppertweg. Jaar 2010

vlashoes_vlasvenstraat_1996

Foto 4: Oude Jeugdhuis. Nu 'Vlashoes' aan Vlasvenstraat. Jaar 1996


Meer informatie:
1. Nieuwsbrief Juli 2007: Wist u dat ... Streekmuseum, Nationaal Asperge- en Champignionmuseum De Locht niet gehuisvest is in de boerderij die op de oudste kaarten als boerderij De Locht aangeduid wordt?
2. Nieuwsbrief Februari 2010: pater Van Gool en de Jonge Garde.
3. Luchtfoto Melderslo genomen door RAF op 15 oktober 1944, tijdens Tweede Wereldoorlog. Hele foto.
4. Landkaart Melderslo 1935. Hele landkaart.

Bronnen:
1. Melderslo destijds. De geschiedenis van Melderslo tot 1971 (Melderslo 1994) pagina 100-101 en 152-153

Nieuwsbrief gemist? Klik dan hier.
Help! Antwoord op een hulpvraag? Klik dan hier.
Afmelden nieuwsbrief of een ander aanmelden? Klik dan hier.