Nieuwsbrief juli 2017. Wist u dat ... bloemenkweker uit Melderslo al in 1972 gladiolen leverde aan de Nijmeegse vierdaagse voor de Via Gladiola?
Vanaf 1968 was de bloementeelt in Melderslo in opkomst, er werden anjers, fresia's, chrysanten en ook gladiolen geteeld, ze vonden hun weg naar de bloemen veiling in Grubbenvorst en de vrije handel. De gladiolenteelt was in 1961 begonnen als bollenteelt, later werden er ook teelten opgezet voor de bloemenproductie.
Excursie in 1960 naar Noord-Holland
In 1960 werd er door de Fa. Jacobs, zaadhandel uit Hegelsom, een excursie georganiseerd naar het Mekka van de bollenteelt West-Friesland in Noord-Holland, om zich te oriënteren over de gladiolen teelt. Van Melderslo gingen mee Hay Alards, Mart Cuijpers en ondergetekende en twee personen uit Hegelsom, zo ook Jacobs zelf. De reis werd gemaakt met een volkswagenbusje T2 van de Fa. Van Stratum, een zoon van Van Stratum was chauffeur.
We moesten vroeg, al om 6 uur van huis gaan, er waren nog weinig autosnelwegen, dus het was voor toen een hele afstand, daarom moesten we voor dag en dauw vertrekken. We bezochten enkele bloembollen bedrijven in Bovenkarspel en Andijk. Het was voor ons een onbekende wereld hoe de bollenteelt daar bedreven werd, maar het was zeer leerzaam.
Op de terugweg was er nog tijd, in een café in Hoorn, om een gezellig potje te kaarten, dus we kwamen na een lange dag laat thuis.
Nieuwe teelt
Maar de gladiolen werden niet vergeten, het begin van een nieuwe teelt was in Melderslo gemaakt, er werd plantgoed besteld en het jaar daarop plantte iedereen een klein veldje op proef. De groei van het gewas was goed, het was hier nog maagdelijke grond voor deze teelt, maar de afwerking en preparatie van de geoogste bollen was een probleem, wij beschikten niet over geschikte bollendrogerijen en goede bewaarruimtes, de kwaliteit van de geoogste bollen viel tegen, er moest dus toch leergeld betaald worden.
Toch zijn er diverse telers in de regio Horst, die zich gespecialiseerd hebben in de teelt, doorgegaan met het kweken van gladiolen voor de bollenproductie. Teelde men voor de bloemenproductie dan was de bol later onvoldoende ontwikkeld, dus het was het een of het ander, er stonden later ook wel kleine percelen geplant voor de bloem, die al geleverd konden worden op de al enkele jaren draaiende bloemenveiling in Grubbenvorst of elders door de handel werden opgekocht.
Het is bekend dat Chris van Rens destijds, in 1972, een veldje gladiolen had staan en dat deze werden opgekocht door de handel en rechtstreeks naar Nijmegen gingen om op de Via Gladiola de enthousiaste wandelaars te verwelkomen.
Foto 1. Jaar 1972. Intocht Vierdaagse Nijmegen.
Merk op, dat niemand met gladiolen loopt.
Foto 2. Jaar 1972. Intocht Vierdaagse Nijmegen.
Still frame uit een Youtube video: hier.
Bij 2:03 en 2:11 loopt een wandelaar met gladiolen.
Voor de bollenteelt ontwikkelden de dorpssmeden en constructie bedrijven al machines om het handwerk te mechaniseren. Zo bouwde Piet Coenders in Lottum, rond 1965, een bollenpelmachine, zijn schoonvader was een actief gladiolenkweker in Horst, dit is misschien wel de aanleiding geweest zulk een machine te ontwerpen en in de avonduren te bouwen.
De machine werd geproduceerd onder de naam PiCoLo, hetgeen staat voor Piet Coenders Lottum. De bollen werden hierin gezeefd en over draaiende buizen gestuurd, die tegen elkaar in draaiden, en hierdoor werden de wortels van de gedroogde bollen verwijderd.
Foto 3. Bollenpelmachine gebouwd rond 1965 van PiCoLo (Piet Coenders Lottum).
Diverse constructiebedrijven haakten in op de ontwikkeling in de tuinbouw op het gebied van machinebouw, zo bouwden ze sorteermachines voor bloembollen, tomaten en augurken en verder een breed scala van apparatuur voor de glas en vollegronds tuinbouw en champignonteelt.
Foto 4. Bollensorteermachine.
Geen grote vlucht
In Melderslo heeft de gladiolenteelt in de vollegrond geen grote vlucht genomen, de kassenbouw breidde snel uit vanaf 1965 met daarin verwarmde teelten, tomaten, komkommers, sla en augurken en later kwam ook de bloementeelt hierin meer op gang. Ook de champignonteelt was flink uitgebreid. In 1975 waren er al een 70 tal champignonkwekers in Melderslo.
1. Deze nieuwsbrief is in de ik-vorm geschreven door Piet Lenssen.
2. Foto 1. Documentnummer F41928. Vervaardiger ANEFO. Collectie: Kon. Ned. Bond voor Lichamelijke Opvoeding (KNBLO) 1906-2003. Beschrijving 'Een groep vrolijk zingende deelneemsters tijdens de intocht op de vierde dag van de 56e Vierdaagse'. Datum 21/7/1972. Bron: Studiezaal Nijmegen, Regionaal Archief Nijmegen.
3. Meer informatie van de Vierdaagse van 1972 kunt u hier vinden.
4. Wikipedia over de Sint Annastraat als Via Gladiola.