Kruisen en kapellen

Achtergrondinformatie

Melderslo telt twee kapellen en vijf kruisen. Daarvan zijn er minstens drie meer dan honderd jaar oud.

Motieven. Aan het plaatsen van een kruis of het bouwen van een kapel konden uiteenlopende motieven ten grondslag liggen: berouw, angst, dankbaarheid, afwering van natuurrampen, bescherming van de oogst. Ook het overlijden van iemand kon reden zijn om een kruis te plaatsen. In Melderslo geldt dit bijvoorbeeld voor het kruis aan de Herenbosweg.

Functie. In de volksdevotie hadden de kruisen en kapellen lang een wezenlijke functie. Voor voorbijgangers vormden ze aanleiding tot een gebed of het maken van een kruisteken. In afgelegen buurtschappen was een kapel dikwijls de plaats die het gemis van een eigen kerk kon opvangen. Dit was in Melderslo aan de Eikelenbos een tijdje het geval met de kapel aan de Herenbosweg. Voor buurtbewoners waren kapelletjes kleine oasen van rust en devotie.

Beelden. De beelden in de kapellen waren meestal van populaire heiligen uit de boerensamenleving: Sint-Antonius-Abt, Sint-Anna, Sint-Donatus, Sint-Oda en Maria. Veelal trof men bij de kapellen en kruisen een offerblok aan met een tot offeren aanmoedigende tekst.

Verwaarlozing en restauratie. Na de Tweede Wereldoorlog vielen bijna alle kapellen en kruisen in Melderslo ten prooi aan verwaarlozing en baldadigheid. Het merendeel leek geen lang leven meer beschoren te zijn. De oprichting van de Stichting tot Behoud en Beheer van Veldkruisen en Kapellen in Noord-Limburg bracht echter een wending ten goede: in de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw werden successievelijk alle kapellen en kruisen gerestaureerd.