Boerderijen

Achtergrondinformatie

Een boerderij is een gebouw waar mens en dier wonen.

De boerderijen die in Melderslo gebouwd werden maakten deel uit van de ontwikkelingen in groter regionaal verband. In het geval van Melderslo waren dat de ontwikkelingen van het graafschap/ hertogdom Gelre. Een van delen van Gelre was het 'Land van Kessel'. Dit deel heet nu Noord-Limburg.

Het oudste type boerderij in Noord-Limburg is het woonstalhuis of hallehuis. Dit was in deze regio in gebruik van 1200 tot circa 1800. De kern van het hallehuis is het ankerbalk- of trekbalkgebint. Het komt er op neer dat de horizontale balk niet meer op de stijlen ligt maar er op tweederde vanaf de grond er doorsteekt, vastgezet door middel van pen-gat verbindingen. Het grote voordeel van deze constructie: stijve verbindingen. Het dak van deze boerderij wordt gedragen door de gebinten. Aan een kant van de boerderij woonden de mensen rond de stookplaats, aan de andere kant de dieren.

Uit het hallehuis onstond de hallehuisboerderij (in de volksmond wordt dit type foutief "Saksische boerderij" genoemd). Dit was in deze regio in gebruik van 1650 tot circa 1850. Tussen mens en dier werd een stenen brandmuur gebouwd. Tegen de brandmuur kwam een schouw voor de stookplaats. De wanden van planken of gevlochten stro werden vervangen door stenen muren. Het strooien dak werd vervangen door dakpannen. Toegangsdeur kwam in de korte gevel. Belangrijkste vertrek van het huis werd de woonkeuken.

De uit Brabant afkomstige langgevelboerderij deed in Noord-Limburg rond 1820 zijn intrede. Dit type boerderij werd gebouwd tot circa 1950. Kenmerkend voor dit type is dat de belangrijkste deuren zich in de lange gevel bevinden, meestal aan de straatkant. De gebinten werden vervangen door muren die het dak dragen.

Nagenoeg alle boerderijen hadden aanvankelijk een rechthoekige plattegrond. Was meer ruimte nodig dan kon dwars voor het bestaande huis een nieuw huis gebouwd worden. Zo ontstonden boerderijen met een T- of L-vormige plattegrond.

Grotere boerderijen hadden parallel aan de boerderij een gebouw van dezelfde constructie. De volgende stap was een of beiden zijden van de onstane binnenplaats of hof af te sluiten met een varkensstal, bakhuis of een schuur voor de wagens. Dit type boerderij heet een hofboerderij.

Vanaf de jaren 1950 doet de Kop en Romp boerderij (zonder staart) zijn intrede in Nederland. Ruimte voor mens en dier gescheiden. Meest moderne boerderijtype: een bungalow los van de bedrijfsgebouwen voor machines en dieren.